Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan ve Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA-II) kapsamında desteklenen “Nitrat Eylem Planları İçin İzleme ve Raporlama Metodolojisinin Oluşturularak Suların Tarımsal Kirliliğe Karşı Korunması Projesi” Tarla Günü ve Toplantısı İzmir’in Menemen ilçesinde gerçekleştirildi.
Proje ile sularda tarımsal kaynaklı kirliliğin önlenmesi amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’nın teknik kapasitesini artırarak ve çiftçilerin bilinçlendirilmesine katkıda bulunacak eğitimlerle, eylem planlarının uygulanabilirliğinin yaygınlaştırılması ve İyi Tarım Uygulamaları Kodundaki Çevre Dostu Tarımsal Uygulamaları içeren eylem planlarının izleme ve raporlama metodolojisinin oluşturulması ve Nitrat Bilgi Sistemine entegre edilmesi amaçlanmaktadır.
Menemen ilçesinde İzmirli çiftçilerin katılımıyla gerçekleştirilen ve proje uygulamalarının da gösterildiği tarla gününün açılışında konuşan İzmir Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Özen tarımın sadece ülkemiz için değil dünya için gelecek demek olduğunu belirterek tarımın ayakta kalması, büyümesi ve geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Tarımın sağlıklı bir şekilde yapılmasının insan sağlığı ve sürdürülebilir tarım için önemine değinen Özen “Tarımın geleceği için iki şeyin varlığı ve sağlığı çok önemli. Bunlar toprak ve su. Bugün burada yapmaya çalıştığımız projemiz ve çalışmamız aslında İl Müdürlüklerimizin 2018 yılından beri izlemeye çalıştığı yeraltı ve yerüstü sularındaki nitrat kirliliğini ve farklı kirlilikleri izleme çalışmasına dahil bir metodoloji oluşturmaktır. Bugün üzerinde bulunduğumuz Menemen ilçemizdeki bu parselde farklı uygulamalar yaparak bu kirliliği minimize edebilecek bir çalışmayı sizlerle paylaşacağız” dedi.
Menemen Ovasında ve aslında ülke genelinde azalan suya bağlı olarak tarımsal üretimde farklı ürünlere geçilme yaşandığını ve artık daha az su isteyen ürünlere yönelim olduğunu, bunun da azalan su ile kaçınılmaz bir durum olduğunu söyleyen Özen sözlerine şöyle devam etti. “Aslında tarımsal anlamda yapılan planlamaların temelini de toprak ve şekillendiriyor. Toprağın ve suyun varlığı ve sağlığı üreticilerimize ve bizim tarımsal planlamalarımıza da yön vermektedir. Yani sağlıklı bir toprak ve su ile tarımsal geleceğimizi ayakta tutup geliştirebiliriz. Bunu da el ele yapabiliriz. Tarımın, toprağın ve suyun kıymetini bilerek ve onu en iyi şekilde koruyarak geleceğimiz olan tarımımızı da geliştirip ayakta tutmalıyız” dedi.
Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynakları Koruma Daire Başkanı Saliha Akbaş ise; tarımda su ve gübre kullanımının önemine ve gerekliliğine değinerek “Bu girdilerin fazla ve bilinçsiz kullanımı maalesef topraklarımız başta olmak üzere tüm doğal kaynaklarımızı, canlıların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Özellikle gübrelerin aşırı ve bilinçsiz kullanımı sularımızda nitrat kirliliğine neden olmakta, bu da sucul yasamın ölümüne, ölü bebek doğumlarına, gençlerde ve çocuklarda kansızlığa, yetişkinlerde sindirim sistemi kanserlerine, düşük doğum ağırlıklarına, çiftlik hayvanlarında verim ve döl kaybına neden olmaktadır” dedi. Bu konuya Tarım ve Orman Bakanlığı’nın çok büyük önem ve hassasiyet gösterdiğini ve çalışmalar yürüttüğünü belirten Akbaş, “Türkiye’de 25 nehir havzasında nitrata hassas bölgeleri belirlemekteyiz. Yaklaşık 5000 ayrı noktada izleme yapmaktayız. Ülkemizin yaklaşık %30’unu nitrata hassas bölge olarak belirledik. Bu oran Gediz Havzasında %36 olup köylerin %16’sında nitrata hassas bölge belirlenmiştir. Bu havzadaki su kaynaklarında ki kirliliğin temel nedeni başta sanayi ve kentsel atıklar olmakla birlikte bölgede yapılan tarımsal ve hayvansal üretimin de bu nitrat kirliliğine belirli bir oranda katkı sağladığı aşikardır” dedi.
Kısa Adı Nepiz olan, Nitrat Eylem Planları İçin İzleme ve Raporlama Metodolojisinin Oluşturularak Suların Tarımsal Kirliliğe Karşı Korunması Projesi Tarla Gününde açılış konuşmalarının ardından, Proje Uzmanları Prof. Dr. Levent Başayiğit ve Prof. Dr. Yusuf Kurucu ile Nepiz Proje Lideri Henry Joergensen uygulamaların teknik detaylarının, tarımsal üretime ve sürdürülebilir tarıma katkılarının yer aldığı sunumlar gerçekleştirdiler.
Daha sonra projeye gönüllü katılım sağlayan üretici Ferhat Uysal kullanımındaki İzmir İli, Menemen İlçesi, Türkelli Mahallesinde bulunan 65 da’lık alanda projenin teknik uygulamaları örnekler ve uygulamalarla anlatıldı.
Uygulamada üreticilere farklı toprak işleme yöntemlerinin arpa bitkisinde bitki gelişimine etkisi, Sıvı ve katı hayvan gübresinin uygulamasının gösterilmesi, Sıvı gübrenin toprak yüzeyine serilmesi, Uygulaması yapılmış ve kurumuş sıvı gübrenin toprağa karıştırılmasının ve sıvı gübrenin toprak yüzeyine uygulanması konu uzmanlarınca uygulamalı olarak gösterilmiştir.
