2023 Yılı James Dyson Ödülü’nün En İyi 20 İcadı Açıklandı
Tasarım ve mühendislik yarışması James Dyson Ödülü’nün Uluslararası İlk 20 listesi açıklandı. Türkiye kazananı orman yangını tespit sistemi ForestGuard 2.0 projesi de listede yer aldı.
Bu yılki James Dyson Ödülü’nün uluslararası en iyi 20 icadı, 14 Dyson mühendisinden oluşan bir jüri ekibi tarafından seçildi.
İcatlar, Türkiye’den İspanya’ya, Singapur’dan, Polonya’ya birbirinden farklı ülkeden; orman yangını tespit sisteminden benzinli arabaları hibrit araçlara dönüştüren cihazlara kadar farklı problemlere çözüm buluyor.
Sir James Dyson, ilk 20 listesinden uluslararası kazananları seçecek. Kazananlar, 15 Kasım’da açıklanacak.
Öğrencileri ve yeni mezunları problem çözen bir tasarım yaratmaya teşvik eden ve küresel bir mühendislik ödülü olan 2023 James Dyson Ödülü’nün uluslararası etapları bugün başlıyor. Öncü 20 icattan oluşan küresel finalistler bugün açıklanırken, tüm mucitler uluslarası kazanan olma ve icatlarının sonraki aşamalarını desteklemek için 30.000 sterlin alma şansına sahip olacak.
İcatlar hayatları değiştiriyor
Dünyanın dört bir yanındaki öğrenciler ve genç mühendisler, araştırmacı zihinlerin icatlar konusunda sınırları nasıl zorlayabileceğini ve hayatları değiştirebilecek çözümler yaratabileceğini göstermeye devam ediyor.
Türkiye’nin İlk 20’ye giren projesi, Suat Batuhan Esirger, Ecem Ertan, Onur Sertgil, Rana İmam Esirger tarafından tasarlanan ForestGuard 2.0; 2021 ve sonrasında ülkeyi yıkıma uğratan orman yangınlarına bir müdahale niteliği taşıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden bir ekip tarafından oluşturulan icat, gelecek yıllarda riski büyük ölçüde azaltmayı umarak, potansiyel bir orman yangınını en erken şekilde yetkililere bildirmek için sensörden uyduya bağlantı teknolojisini kullanıyor.
Singapur’da ise genç mucit E Ian Siew, açık kalp ameliyatından sonra yaşadığı zorlu iyileşme sürecinden etkilenerek daha iyi bir tedavi çözümü bulmak için harekete geçti. Singapur’daki Ulusal Üniversite Hastanesi’nden uzmanlara danışarak, ameliyat sonrası rehabilitasyon için yelek benzeri bir cihaz tasarladı ve ameliyattan sonra göğüs kemiğinin kaynaması için desteği artırdı.
Avustralya’dan listeye giren ve Alexander Burton tarafından icat edilen REVR, küresel emisyonların[1] yüzde 20’sinde payı olan ulaşım sektörünün karbon ayak izini azaltmayı umuyor. Elektrikli araç satın almak yüksek maliyetli olduğundan, otomobillerdeki içten yanmalı motorları hibrit elektriğe dönüştüren ve daha çevreci, ulaşım maliyetini önemli ölçüde azaltan bir güçlendirme kiti icat etti.
Bazen en basit fikirler bile dünya için önemli bir etkiye sahip olabiliyor. Filipinler’de genç girişimci Jeremy De Leon, bir akıllı telefonu veya tableti mikroskoba dönüştüren basit bir anahtarlık aparatı olan Make-roscope’u icat etti. Dünyanın dört bir yanındaki öğrencilerin laboratuvar araçlarına erişiminin iyileştirilmesi, gelecek nesil bilim insanları için potansiyel olarak büyük etkilere sahip ve bu icat şimdiden 3.000’den fazla Filipinli öğrenci ve öğretmen tarafından kullanılıyor.
Dyson Teknoloji Geliştirme Başkanı Rachael Pink, ilk 20 listesine girmek için nelerin gerekli olduğuyla ilgili şunları söyledi: “Mucit, fikrinin nasıl çalışacağını gerçekten anladığını göstermeli. Fikrinin nasıl sağlam bir şekilde hayata geçirilebileceğini ve kullanımda karşılaşacağı zorluklara karşı dayanıklı olacağını gösterebilmeli. Gördüğümüz en iyi başvurulardan bazıları, tasarım süreçleri boyunca başarısız olduklarını, ancak bu başarısızlıklardan ders aldıklarını ve tasarımlarını daha da iyi hale getirdiklerini gösterdi.”
Düşünce çeşitliliğiyle güçlenen müzakereler
Büyük fikirler, düşünce ve deneyim çeşitliliğinden doğuyor. Bu yılın İlk 20’sinin seçimlerinde jürisi oluşturan 14 Dyson mühendisi Singapur, Birleşik Krallık, Malezya ve Filipinler’deki Dyson Ar-Ge merkezlerinde çalışıyor ve sürdürülebilirlik, elektronik, üretim, akustik ve enerji depolama gibi mühendislik alanlarında uzmanlaşıyor. Mühendislere, geleneksel tasarım süreçlerine meydan okuyan görüşlerini paylaşmak üzere Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü‘nden lisans öğrencileri de katıldı.
Jüri, tüm ulusal finalistleri ve ikincileri analiz etti, tartıştı ve gözden geçirdi. Böylelikle bu yılın İlk 20 listesini oluşturmak için başvuruları elemek üzere bir araya geldi.
Dyson Elektronik Başkanı Hong Fei Hu “James Dyson Ödülü, genç mucitlere yenilikçi fikirlerini global sahnede sergilemeleri için bir platform sağlıyor. Tıp ve sürdürülebilirlik alanlarında çözümler sunan bu kadar çok icat görmek çok sevindiriciydi,” diyor.
Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü Lisans Mühendisi Freya Moore ise “James Dyson Ödülü öğrenciler için mühendislerin neler yapabileceğine dair heyecan verici bir tablo çiziyor. Panelin bir parçası olmak, belkide asla karşılaşmayacağım gerçek sorunlar hakkında bilgi edinmemi ve bu zorluklara nasıl yaklaşılabileceğinin farklı yollarını görmemi sağladı.” şeklinde konuştu.
Yarışmanın uluslararası kazananları 15 Kasım’da açıklanacak.
[1] Statista, 2022: https://www.statista.com/topics/7476/transportation-emissions-worldwide/#topicOverview
İlk 20 Listesi (Alfabetik sırayla gösterilmiştir)
| İcat | Çözüm | Mucit(ler) | Ülke |
| AISIG | Yapay zeka tabanlı görüntü tanıma özelliğini kullanarak görme engellilerin yaya geçitlerinden güvenli bir şekilde geçmelerini sağlayan bir cihazdır. | Ikuya Tanaka Sergiove Narushima Masaaki | Japonya |
| Auxobrace | Açık kalp ameliyatı geçirmiş hastalar için bir rehabilitasyon cihazı. Mucidin kendi ameliyat sonrası tedavi deneyimlerinden esinlenilmiştir. | E Ian Siew | Singapur |
| AVA | Spastisitesi olan bireyler için uyarlanabilir kişisel hijyen araçlarıdır. | Javier Pascual Paredes | İspanya |
| Boreas | Ekip lideri Piotr’un babasının COVID deneyiminden esinlenerek hastanelerde pulmoner rehabilitasyonu otomatikleştirmek ve oyunlaştırmak için tasarladığı bir cihazdır. | Piotr Falkowski, Bazyli Leczkowski, Maciej Pikuliński ve Anna Pastor | Polonya |
| E-COATING | Sıcak ülkelerde klima ihtiyacını azaltan, yüksek soğutma etkisine sahip sürdürülebilir bir çatı ve dış duvar kaplamasıdır. Malzeme olarak atık cam kullanılıyor ve soğutma için kullanılan elektrik miktarını büyük ölçüde azaltabiliyor. | Hoi Fung Ronaldo Chan ve Can Xiao | Hong Kong |
| Ergotech | Cerrahların konforunu artırmak ve bilek gerginliğini azaltmak için ergonomik bir laparoskopi aletidir. Mucit, tıbbi cihaz tasarım sürecinde yaptığı stajdan ilham almıştır. | George Clarke | İrlanda |
| ForestGuard 2.0 | Ultra erken, sensörden uyduya orman yangını tespit sistemidir Türkiye’de 2021 yılında yaşanan orman yangınlarından esinlenerek geliştirilen sistem, en ufak bir yangın belirtisinde yetkilileri uyarıyor. | Suat Batuhan Esirger, Ecem Ertan, Onur Sertgil ve Rana İmam Esirger | Türkiye |
| Gutsy | Ostomi torbalarından kurtulmayı sağlayan protez bir tıbbi taşıma aparatı olan bu ürünün mucidi, 26 yaşındayken kolostomi ameliyatı geçiren bir arkadaşının ilhamıyla daha iyi bir alternatif yaratmıştır. | Charlotte Böhning | Amerika Birleşik Devletleri |
| LEKA | Sistiserkoz parazitini tespit etmek için biyolojik olarak parçalanabilir, invazif olmayan ve erişilebilir bir testtir. | Ximena García Ortega | Meksika |
| Lunet | Parmak ampüteleri için 3 boyutlu yazdırılabilir mekanik parmak protezidir. Mucit, mümkün olduğunca çok insana yardımcı olmak için Lunet’in tasarımını tamamen ücretsiz ve açık kaynaklı hale getirmeyi planlıyor. | David Edquilang | Amerika Birleşik Devletleri |
| Make-roscope | Akıllı telefonları veya tabletleri mikroskoba dönüştüren taşınabilir bir anahtarlıktır. | Jeremy De Leon | Filipinler |
| Oasis | Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan kişiler için görsel dikkat dağınıklığını azaltmaya yönelik giyilebilir bir cihazdır. | Joel Olympio | İrlanda |
| os*tomy | Kolostomi hastaları için sürdürülebilir ve uygun fiyatlı bir çantadır. Mucit, geleneksel kolostomi seçeneklerine daha düşük maliyetli bir alternatif yaratmak için Tanzanya’da tıbbi asistan olarak çalıştığı dönemden ilham almıştır. | Nikolaus Potapow | Avusturya |
| Pleural | Mukusla ilgili solunum rahatsızlıklarına yardımcı olmak için akıllı bir hava yolu temizleme cihazıdır. Ekip, akrabalarının kronik solunum deneyimlerinden ve tedaviye erişim mücadelesinden ilham almıştır. | Daniel Hale, Yihan Dong, Fergus Laidlaw ve William Eliot | Birleşik Krallık |
| Pre-Podium | Sporcuların dopingle mücadele test deneyimini iyileştirmek için tasarlanmış bir uyuşturucu test kitidir. Bu icat, arkadaşının test süreciyle ilgili yaşadığı rahatsız edici deneyimleri duyması ve daha iyi, daha kapsayıcı bir çözüm yaratmak istemesiyle ortaya çıkmıştır. | Nick Holland | Yeni Zellanda |
| REVR | İçten yanmalı motorlu araçları hibrit elektriğe dönüştürmek için bir güçlendirme kitidir. | Alexander Burton | Avustralya |
| Shuimu Breathing | Kronik solunum hastalığı olan hastalar için inhaler kullanımı konusunda rehberlik sağlayan bir tıbbi destek cihazıdır. | Fang Yuan ve Zhang Mouwei | Çin |
| The Golden Capsule | Acil durumlar için elektrikli olmayan bir ilaç enjeksiyon cihazıdır. | Shin Young Hwan, Chae Yoo Jin, Bai Yuan, Kim Dae Yeon | Kore |
| The Life Chariot | Çatışma bölgelerindeki sağlık görevlileri için bir arazi treyleridir. | Piotr Tłuszcz | Polonya |
| WhaleSafe | Balina tuzaklarını ortadan kaldıran, isteğe bağlı bir halatla balık avlama sistemidir. | Collin Bolt, Benjamin Beazley ve Jake Chateauneuf | Kanada |
James Dyson Vakfı
James Dyson Ödülü, Sir James Dyson’ın mühendislerin dünyayı değiştirme gücünü gösterme taahhüdünün bir parçasını oluşturur. 300’ün üzerinde icadı para ödülü ile destekleyen yarışma, Dyson tarafından finanse edilen ve bir mühendislik-eğitim vakfı olan James Dyson Vakfı tarafından yürütülüyor.
Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü ve Vakfın çalışmaları, hevesli mühendisleri ve problem çözücüleri, bilgilerini uygulamaya ve teknoloji yoluyla yaşamları iyileştirmenin yeni yollarını keşfetmeye teşvik ediyor. James Dyson Vakfı bugüne kadar, eğitimde ve diğer hayır işlerinde sınırları aşan konseptlere 140 milyon sterlinin üzerinde katkıda bulundu.
James Dyson Vakfı
James Dyson Ödülü, Sir James Dyson’ın mühendislerin dünyayı değiştirme gücünü gösterme taahhüdünün bir parçasını oluşturur. 300’ün üzerinde icadı para ödülü ile destekleyen yarışma, Dyson tarafından finanse edilen ve bir mühendislik-eğitim vakfı olan James Dyson Vakfı tarafından yürütülüyor.
Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü ve Vakfın çalışmaları, hevesli mühendisleri ve problem çözücüleri, bilgilerini uygulamaya ve teknoloji yoluyla yaşamları iyileştirmenin yeni yollarını keşfetmeye teşvik ediyor. James Dyson Vakfı bugüne kadar, eğitimde ve diğer hayır işlerinde sınırları aşan konseptlere 140 milyon sterlinin üzerinde katkıda bulundu.
Top 20 kısa liste videosuna buradan ulaşabilirsiniz: https://dysoncomms.widen.net/s/rvwrmzjrb7/jda_top-20-shortlist-2023_16x9_subtitled
Yarışma Hakkında
Özet
Problem çözen bir şey tasarlamanız istenecek. Bu problem hepimizin günlük hayatta karşılaştığı bir problem olabileceği gibi küresel bir problem de olabilir. Önemli olan, çözümün etkili olması ve dikkate değer bir tasarım düşüncesi göstermesidir.
Süreç
Başvurular, ilk olarak ulusal düzeyde bir jüri ekibi ve bir Dyson mühendisi tarafından değerlendirilir. Her katılımcı ülke bir Ulusal kazanan ve iki Ulusal ikinci seçerek ödüllendirir. Dyson mühendislerinden oluşan bir panel, kazananlar arasından 20 başvurudan oluşan uluslararası İlk 20 listesini seçer. En iyi 20 proje daha sonra Uluslararası kazananları seçen Sir James Dyson tarafından incelenir.
Ödül
• Sir James Dyson tarafından seçilen uluslararası kazananlar 30.000 sterline kadar ödülü alma hakkı kazanır
• Ulusal kazananın her biri 5.000 sterlin para ödülü alma hakkı hazanır
